Plenkertstraat 45 6301GL Valkenburg VERKOCHT

Beschrijving

In het toeristisch stad Valkenburg, ligt dit prachtig monument pand. Dit beleggingspand ligt op een A-locatie in het centrum van Valkenburg.

De grotten aan de achterkant van het pand behoren tot privé gebruik van de eigenaar.

Voormalig kerkgebouw en transformatorhuisje. het restaurant biedt plaats aan meer dan 100 gasten.

Rijksmonumentennummer:           507267 code 6301GL-00045-01

Kadastrale gegevens:                       Valkenburg B/2413; B/2696

Kadastraal bekend gemeente Valkenburg aan de Geul. sectie B nummer 2690 groot 1,201 m2.

Redengevende omschrijving Rijksdienst voor de Monumentenzorg

Inleiding

Met elementen van Eclecticisme in 1891 gebouwd PROTESTANTS KERKJE. Het ontwerp wordt toegeschreven aan architect Dr. P.J.H. Cuypers.

Het kerkje is vrijstaand gesitueerd aan de Plenkertsstraat aan de rand van de bebouwing van Valkenburg aan de Geul bij de berghelling.

Het interieur is uitgesloten van bescherming.

Omschrijving:

Het kerkje heeft een in de lengterichting geplaatste rechthoekige plattegrond telt een bouwlaag en wordt afgedekt met een schilddak met leien in Maasdekking. De in de frontgevel geplaatste toren heeft een spits dak met leien in Maasdekking en bekroond met een weerhaan.

Vrijstaand een beukig kerkje met koor. Het toegepaste bouwmateriaal is baksteen en mergel. Rondboogvormige vensters met mergel tracering en rozetten. Galmgaten van de toren met rondboogvormige houten Louvre luiken.

Frontgevel met rechthoekige houten deur. Geaccentueerde ingangspartij uitlopend in toren.

Decoraties en raampartijen in mergel. Steunberen. Koorgedeelte met lager zadeldak.

Bijzonderheden: rechtsachter het kerkje bevindt zich een transformatorhuisje in een aan het kerkje aangepaste stijl met o.a. een zadeldak met leien; rechthoekige houten luiken met decoratief houtsnijwerk en decoratief metselwerk in de topgevel frontgevel.

In de mergelwand aan de achterzijde van het kerkje bevindt zich de grafkelder van de familie Loisel: de toegang wordt geflankeerd door twee pilasters in mergel en bekroond met een fronton en een siervaas eveneens in mergel.

Waardering:

Het protestants kerkje is van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een geestelijke en typologische ontwikkeling. Het kerkje bezit architectuurhistorische waarde wegens het bijzondere belang voor de bovenregionale geschiedenis van de architectuur; wegens de esthetische kwaliteiten van het ontwerp en de ornamentiek.

Ensemblewaarde ontleent het kerkje aan de situering en daarmee van betekenis voor het aanzien van dit deel van Valkenburg aan de Geul. Het kerkje is tenslotte van algemeen belang wegens de architectonische gaafheid van het exterieur en de architectuurhistorische en typologische zeldzaamheid.

Ruimtelijke context

De voormalige Hervormde kerk ligt in het centrum van Valkenburg in het geuldal. Aan de achterzijde van de kerk stijgt het geuldal hoog op. Rechts van de kerk is een parkeergelegenheden aangelegd. Aan de linkerzijde ligt een parkje.

Type

Een  kerk met aangebouwde consistoriekamer.

Bouwgeschiedenis

De kerk dateert uit 1891 en wordt wel toegeschreven aan P.J.H. Cuypers. Sinds 1967 is de kerk aan de eredienst onttrokken en doet sindsdien dienst als restaurant.

T.L. Korporaal schrijft in zin boek: ‘Na Duisternis Licht. Protestanten in Zuid-Limburg op weg naar 2000.’ het volgende:

Aan het eind van de 19e eeuw begon in Valkenburg het moderne toerisme op gang te komen. Protestanten uit andere delen van het land kwamen zich in het Zuid-Limburgse heuvelland verpozen. Met het oog op deze logeergasten besloot de hervormde Gemeente te Gulpen (Valkenburg was immers een deel van deze gemeente) een nieuwe kerk te laten bouwen. Het terrein aan de Plenkertstraat werd om niet van de familie Loisel verkregen. In april 1890 werden in de kerkenraadsvergadering de door architect W.J. Blijenberg uit Maastricht gemaakte tekeningen, bestek en begroting ad 9.000 gulden besproken. Toch duurde het tot 23 maart 1891 voor de openbare aanbesteding plaatsvond. De laagste inschrijver was firma L. Habets uit Valkenburg voor 8.900 gulden. Besloten werd de bouw aan hem op te dragen. Gekozen werd voor een uitvoering in brikken in plaats van Limburgse mergelsteen, die vooral onder bomen gewoonlijk al spoedig een vaalgroene kleur verkrijgen en ook minder soliede zijn. De aannemer en de architect verschilden regelmatig van mening over de uitvoering van de bouw, maar de kerk kwam toch gereed. Op 11 oktober 1891 werd de kerk op plechtige wijze ingewijd door ds B.J. Ovink, die als tekst koos Ps 84:1. Drie weken later ging ds. Ovink met emeritaat. De gemeente was vacant. De ring Maastricht achtte het voldoende dat er alleen dienst gehouden werd in Gulpen! En zo bleef de pas geopende kerk bijna gesloten! Ds. P.A. Hugo van Rossem uit het naburige Beek liet Valkenburg niet in de steek en preekte er niettemin op 9 november, 6 december 1891 en 24 januari 1892. Vermeldenswaard is dat in 1923 naast de kerk een stukje grond verkocht werd aan de Stroomverkoopmaatschappij voor de bouw van een transformatorhuisje. Tevoren had men zich ervan vergewist dat er zekerheid bestond dat de elektrische inrichting geen stoornis kon veroorzaken voor de uitoefening van de eredienst. Je wist maar nooit met  die nieuwe dingen!. Met toestemming van Prinses Juliana en Prins Bernhard kreeg de kerk op 27 augustus 1939 de volledige naam van de pas geboren prinses Irene. Bij de bevrijding in het najaar van 1944 werd aan de kerk grote schade toegebracht. En door de groei van de gemeente én de groei van de toeristenstroom in de naoorlogse jaren veel te klein. De kerkvoogdij ging zich oriënteren op nieuwe mogelijkheden. Toen deze in de vorm van de ‘Kloosterkerk‘ werden gevonden werd het oude kerkje in 1970 voor 13.000 gulden verkocht